Op de vooravond van Wereld Alzheimer Dag organiseerde DiversElderlyCare haar tweede netwerkevent voor mantelzorgers en professionals over dementiezorg in een divers Brussel. Het werd een inspirerende namiddag waar we hebben stilgestaan bij de vraag “Zijn we te laat om cultuursensitieve dementiezorg voor ouderen met migratie-achtergrond te organiseren?”. Sarah Avci en de dames van Palhik Mana hebben met terugspeeltheater het publiek deskundig begeleid bij het zoeken naar antwoorden op deze vraag.
Het gevoel dat we te laat zijn was overheersend, vooral bij de aanwezigen met een lange ervaring in het zorgen voor een oudere met dementie met een migratie-achtergrond, zowel vanuit het perspectief van professionele zorgverlener als vanuit het perspectief van mantelzorger. Deze mensen hebben naar oplossingen voor ouderen met dementie moeten zoeken die er al lang hadden moeten zijn. Het gevoel van stilstand hierover in de zorg gaat gepaard met gevoelens van machteloosheid, frustratie en ongeduld bij zowel professionals als mantelzorgers. Onmacht om de juiste kwalitatieve zorg voor de oudere te kunnen vinden of garanderen, frustraties om telkens te moeten uitleggen dat de oudere met migratie-achtergrond met dementie in eerste instantie een mens is die een hulpvraag heeft, ongeduld om te moeten vaststellen dat na jaren van advies, volharding en goede voornemens weinig lijkt te veranderen.
De aanwezigen benadrukten dat de dementiezorg – en bij uitbreiding ouderenzorg – van vandaag niet voldoet aan wat maatzorg, met respect voor de waardigheid en de menselijkheid van de persoon ongeacht zijn achtergrond, zou moeten zijn. Tegelijkertijd is er ook begrip voor de redenen waarom het huidige zorg niet voldoet. De zorgverleners presteren onder steeds toenemende tijdsdruk waardoor weinig ruimte voor de menselijke aspecten overblijft. Want wat doe je als je als verpleegkundige 3 minuten per kamer hebt? Sommigen vonden daarom dat dementiezorg lijkt te kampen met een traagheid om zich aan te passen aan de noden van de huidige ouderen in al hun diversiteit. Deze traagheid kan leiden tot het ‘te laat komen’ bij een aantal doelgroepen en zorgt vooral voor nog meer ongeduld bij de overbelaste mantelzorgers.
Hoewel de huidige dementiezorg niet ideaal is – en ontoegankelijk voor bepaalde groepen – willen de deelnemers van het netwerkevent toch een boodschap van hoop uitsturen waarbij men teruggrijpt naar de eigen ervaringen, waarbij door te investeren als mantelzorger in communicatie en diplomatie met de hulpverleners een opening kwam om te luisteren naar de noden van de persoon in kwestie. Dit proces van in dialoog gaan met de zorg lijkt op termijn soms zijn vruchten te werpen maar eist wel bijkomende vaardigheden, tijd en energie bij de mantelzorger. Hoewel de deelnemers verwijzen naar structurele redenen binnen het zorgbeleid, zoals personeelstekort en strikte richtlijnen, als verklaring voor de afwezigheid van maatzorg lijken de aangehaalde voorbeelden van hoe men tot een oplossing kwam zich vooral op niveau van de mantelzorger en de zorgverlener te situeren.
Er is een duidelijke en dringende roep naar het bieden van menselijke zorg-op-maat voor iedere oudere ongeacht zijn achtergrond. Tegelijkertijd is het belangrijk om rekening te houden van de invloed van migratie, cultuur, religie in de specifieke noden van ouderen met migratie-achtergrond. Uit de ervaringen van de deelnemers worden deze factoren op dit moment nog te vaak als negatieve aspecten ervaren, die vooral hun ‘anders zijn’ benadrukken. Hierdoor wordt de oudere in kwestie met zijn levensverhaal en met zijn hulpvraag niet gezien. Namiddagen als deze waarbij men echt in dialoog treedt tussen hulpverleners en mantelzorgers, waarbij men de eigen zorgen en twijfels kan delen, ervaringen kan uitwisselen worden als zeer waardevol ervaren. Want, ook al is het voor hen misschien te laat, anderen kunnen leren van deze ervaringen met hoop op een betere situatie in de toekomst.
Zin in meer over dit thema: u bent van harte uitgenodigd op het Avondcongres Dementiediagnostiek bij ouderen met migratie-achtergrond, op donderdag 8 november ’18 in Brussel. Inschrijven kan tot 25 oktober ’18.
Diverse Elderly Care 